General Knowledge Maharashtra

महाराष्ट्रातील प्रमुख धार्मिक स्थळे
लातूर - हजरत सुरतशाह वलीचा दर्गा नांदेड - शिख धर्मगुरू गोविंदसिंगाची समाधी कल्याण - हाजीमलंग बाबाची कबर शिर्डी - श्रीसाईबाबांची समाधी पंढरपूर - श्रीविठ्ठलाचे मंदिर सेंट मेरी चर्च - बांद्रा (मुंबई उपनगर) शेगाव - संत गजानन महाराजांची समाधी (विदर्भाचे पंढरपूर) जि. बुलढाणा अमरावती - संत गाडगेबाबांची समाधी सज्जनगड (सातारा) - समर्थ रामदास स्वामींची समाधी मांढरदेवी (सातारा) - काळेश्वरी मातेचे मंदिर गणपतीपुळे (रत्नागिरी) - गणेश मंदिर.  श्रीक्षेत्र औदुंबर (सांगली) - दत्तात्रेयाचे जागृत स्थान कारंजा (वाशिम) - नरसिंह सरस्वती मंदिर. पैठण (औरंगाबाद) - संत एकनाथांची समाधी (दक्षिणेची काशी म्हणतात) आपेगाव (औरंगाबाद) - संत ज्ञानेश्वरांचे जन्मस्थान रामटेक (नागपूर) - महाकवी कालीदास यांचे स्मारक मोझरी (अमरावती) - राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज यांची समाधी गंगाखेड (परभणी) - संत जनाबाईंची समाधी  तुळजापूर (उस्मानाबाद) - महाराष्ट्राचे कुलदैवत आई तुळजाभवानीचे मंदिर आंबेजोगाई (बीड) - कवी मुकुंदराज व दासोपंतांची समाधी श्रीक्षेत्र माहुर (नांदेड) - रेणुकादेवीचे मंदिर जांब (जालना) - श्रीसमर्थ रामदास स्वामींचे जन्मस्थान श्रीक्षेत्र नृसिंहवाडी/ नरसोबाची वाडी- दत्तात्रेयांचे अवतार श्रीपाद, श्रीवल्लभ, श्रीनृसिंह सरस्वती यांचे गाव, प्रसिद्ध दत्तमंदिर बाहुबली (कोल्हापूर) - जैन धर्मीयांचे तीर्थस्नान
सोलापूर - सिद्धेश्वर मंदीर जेजुरी - श्रीखंडोबाचे देवस्थान जुन्नर (पुणे) - छत्रपती शिवाजी महाराजांचे जन्मगाव, शिवनेरी किल्ला आळंदी (पुणे) - संत ज्ञानेश्वरांची समाधी श्रीक्षेत्र अक्कलकोट (सोलापूर) - श्रीस्वामी समर्थ मंदिर व मठ नेवासे (अहमदनगर) - संत ज्ञानेश्वरांनी ज्ञानेश्वरी येथे लिहिली. चाफळ (सातारा) - छत्रपती शिवाजी महाराज व समर्थ रामदास स्वामी यांची पहिली भेट देहू (पुणे) - संत तुकाराम महाराजांचे जन्मगाव व कर्मभूमी  त्र्यंबकेश्वर - संत निवृत्तीनाथांची समाधी श्रीक्षेत्र नाशिक - प्रसिद्ध काळाराम मंदिर, सुंदर नारायण मंदिर, प्रभू रामचंद्रांच्या वास्तव्याने पुनीत झालेले तपोवन, पंचवटी, रामकुंड, सीताकुंड, कपालेश्वर मंदिर, एकमुखी दत्ताचे मंदिर, मुक्तिधाम मंदिर, भक्तिधाम मंदिर, सीता गुंफा, रामाच्या आज्ञेवरून लक्ष्मणाने शुर्पणखेचे नाक कापले तेव्हापासून या स्थानाला 'निशिक' असे नाव पडले.

महाराष्ट्रातील ज्योतिर्लिगे
त्र्यंबकेश्वर- जिल्हा नाशिक घृष्णेश्वर- वेरुळ जिल्हा औरंगाबाद भीमाशंकर- जिल्हा पुणे परळी वैजनाथ- जिल्हा बीड औंढा नागनाथ- जिल्हा हिंगोली.
महाराष्ट्रातील अष्टविनायक
गणपतीचे नाव    स्थळ    जिल्हा
श्री मोरेश्वर    मोरगाव    पुणे
श्री गिरिजात्मक    लेण्याद्री    पुणे
श्री महागणपती    रांजणगाव    पुणे
श्री विघ्नहर    ओझर    पुणे
श्री चिंतामणी    थेऊर    पुणे
श्री वरदविनायक    महड    रायगड
श्री सिद्धिविनायक    सिद्धटेक    अहमदनगर

महाराष्ट्रातील नदीकाठावरील शहरे व तीर्थक्षेत्रे
शहरे/तीर्थक्षेत्रे    नदी
पंढरपूर    भीमा
नेवासे, संगमनेर    प्रवरा
नांदेड, नाशिक, पैठण, गंगाखेड    गोदावरी
मुळा-मुठा    पुणे
भुसावळ    तापी
हिंगोली    कयाधू
धुळे    पांझरा
देहू, आळंदी    इंद्रायणी
पंचगंगा    कोल्हापूर
वाई, मिरज, कऱ्हाड    कृष्णा
जेजुरी, सासवड    कऱ्हा
चिपळूण    वशिष्ठी
श्री क्षेत्र ऋणमोचन    पूर्णा

महाराष्ट्रातील नद्यांची संगम स्थाने
कृष्णा-कोयना    - कराड (प्रीतिसंगम), जि. सातारा
कृष्णा-पंचगंगा    - नरसोबाची वाडी (कोल्हापूर)
मुळा-मुठा    - पुणे
वैनगंगा-वर्धा    - चंद्रपूर
वर्धा-वैनगंगा    - शिवनी
कृष्णा-वारणा    - हरिपूर (सांगली)
तापी-पूर्णा    - चांगदेव (जळगाव)

महाराष्ट्रातील प्रमुख घाट व रस्ते
प्रमुख घाट    रस्ते/महामार्ग
कसारा / थळ घाट    मुंबई ते नाशिक
माळशेज घाट    ठाणे ते अहमदनगर
दिवे घाट    पुणे ते बारामती
कुंभार्ली घाट    कराड ते चिपळूण
फोंडा घाट    कोल्हापूर ते पणजी
बोर / खंडाळा घाट    मुंबई ते पुणे
खंबाटकी घाट    पुणे ते सातारा
पसरणी घाट    वाई ते महाबळेश्वर
आंबा घाट    कोल्हापूर ते रत्नागिरी
चंदनपुरी घाट    नाशिक ते पुणे

महाराष्ट्रातील थंड हवेची ठिकाणे
थंड हवेची ठिकाणे    जिल्हा
चिखलदरा    अमरावती
म्हैसमाळ    औरंगाबाद
पन्हाळा    कोल्हापूर
रामटेक    नागपूर
माथेरान    रायगड
महाबळेश्वर, पाचगणी    सातारा
तोरणमळ    धुळे
लोणावळा, खंडाळा    पुणे

महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय उद्याने
राष्ट्रीय उद्याने    ठिकाण
संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान    बोरिवली व ठाणे
पेंच राष्ट्रीय उद्यान    नागपूर
नवेगाव बांध राष्ट्रीय उद्यान    गोंदिया
ताडोबा राष्ट्रीय उद्यान    चंद्रपूर
गुगामल राष्ट्रीय उद्यान (मेळघाट)    अमरावती
चांदोली राष्ट्रीय उद्यान    सांगली, सातारा,
कोल्हापूर, रत्नागिरी

महाराष्ट्रातील अभयारण्ये
अभयारण्य    जिल्हा
कर्नाळा (पक्षी)    रायगड
माळठोक (पक्षी)    अहमदनगर
मेळघाट (वाघ)    अमरावती
भीमाशंकर (शेकरू खार)    पुणे
सागरेश्वर (हरिण)    सांगली
चपराळा    गडचिरोली
नांदूरमधमेश्वर (पक्षी)    नाशिक
देऊळगाव रेहकुरी (काळवीट)    अहमदनगर
राधानगरी (गवे)    कोल्हापूर
टिपेश्वर (मोर)    यवतमाळ
काटेपूर्णा    अकोला
अनेर    धुळे